မေတ္တာတရား ကြီးမားတဲ့ ဖေဖေမေမေတို့ရေ။ 

အော်တစ်ဇင်ကလေးတွေကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ရတာဟာ စိတ်ရောကိုယ်ပါ အားစိုက်ထုတ်ရတဲ့ တာဝန် ဖြစ်ကြောင်း ကြုံဖူးတဲ့ မိဘတွေပဲ သိကြပါတယ်နော်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အော်တစ်ဇင်ရောဂါ  ASD ခေါ်  Autism Spectrum Disorder ကို ကိုင်တွယ်ရာမှာ ထိရောက်တဲ့ ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေနဲ့အတူ ကလေးနဲ့မိဘကြား အဓိပ္ပာယ်ပြည့်၀တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိနေဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးလေးမှာတော့ အော်တစ်ဇင်လေးတို့ကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သိပ္ပံနည်းကျတွေ့ရှိချက်တွေ၊ လက်တွေ့ကျတဲ့ နည်းဗျူဟာတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်နော်။ 

(၁) အော်တစ်ဇင်အကြောင်းကို အခြေခံကျကျ နားလည်ပါ

အော်တစ်ဇင်ဆိုတာ လူမှုဆက်ဆံရေးနဲ့ အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ အာရုံကြောဖွံ့ဖြိုးမှုရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကာယကံရှင်တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အမူအကျင့်ကိုလိုက်ပြီး ပုံစံကွဲပြားနိုင်သလို ပြင်းထန်မှုပမာဏချင်းလည်း မတူကြပါဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ အော်တစ်ဇင်ကလေးငယ်တစ်ဦးချင်းစီမှာ သီးခြားအရည်အသွေးနဲ့ သီးခြားလိုအပ်ချက်တွေ ကိုယ်စီရှိနေကြတာကို သတိပြုသင့်ပါတယ်။ သူတို့လေးတွေကို အကူအညီပေးဖို့ဆိုရင်၊ အော်တစ်ဇင်အားလုံးဟာ အတူတူမဟုတ်ဘဲ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ကွဲပြားမှုရှိတယ်ဆိုတဲ့ အခြေခံအချက်ကို အရင်ဆုံးသိရှိထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်နော်။  

(၂) ကူညီပံ့ပိုးနိုင်တဲ့ ရိပ်မြုံလေးကို ဖန်တီးပါ

အော်တစ်ဇင်လေးတို့ နေထိုင်ရာ အိမ်ဂေဟာလေးကို သူတို့လေးတွေရဲ့ နူးညံ့ထိရှလွယ်လှတဲ့ အာရုံခံစားမှုတွေကို ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ပေးမယ့် ဝန်ကျင်လေးအဖြစ်ဖို့ ဖန်တီးပေးနိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ သူတို့လေးတွေရဲ့ အမြင်အာရုံ၊ အကြားအာရုံ စတာတွေ အနှောင့်အယှက်မဖြစ်စေဘဲ လိုက်လျောညီထွေစွာ နေထိုင်နိုင်စေတဲ့အခါ ဝန်းကျင်နဲ့ အလေ့အကျင့်မျိုး ပျိုးထောင်ပေးတဲ့အခါ စိုးရိမ်စိတ်ကို လျော့ကျစေပြီး ပိုမိုသက်တောင့်သက်သာ ခံစားရစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ပေးမယ့် မိသားစုဝင်တွေနဲ့ ပရော်ဖက်ရှင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်သူတို့က အပေးအယူမျှမျှနဲ့ ကွန်ရက်လေးတစ်ခုအဖြစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့အခါ အော်တစ်ဇင်ကလေးငယ်တို့အတွက် အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ရလဒ်တွေ ရရှိလာမှာ အသေအချာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

(၃) နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ဆက်သွယ်ပါ 

အော်တစ်ဇင်လေးတို့နဲ့ ပတ်သက်ရင် ဆက်သွယ်ပြောဆိုရေးဟာ အမြဲတမ်း ကြီးမားတဲ့ အခက်အခဲတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပုံမှန်ဘာသာစကားအပြင်၊ အမြင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အထောက်အကူပစ္စည်းများ၊ ကတ်၊ ရုပ်ပုံကားချပ်စာအုပ်၊ အသံထွက်စကားပြောကိရိယာ စတဲ့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံ အသုံးပြုပြီး ထိထိရောက်ရောက် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုယ်ဟန်လက်ဟန်၊ မျက်နှာပြင်အမူရာအမျိုးမျိုးတို့ကို သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့်လည်း ကလေးတို့နဲ့ မိဘကြား ပိုမိုနက်ရှိုင်းတဲ့ နားလည်မှုကို တည်ဆောက်နိုင်ပါတယ်။ 

(၄) သင်ယူရေးနှင့် အပန်းဖြေအစီအစဉ်များ ဖန်တီးပါ

 ကလေးတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အားသာချက်နဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုတို့အလိုက် သင်ယူရေးနဲ့ အပန်းဖြေ အစီအစဉ်များကို သီးသန့် စီစဉ်ဖန်တီးထားဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ စနစ်တကျ ရှေ့နောက်အစီအစဉ်ချထားတဲ့ အလေ့အကျင့်လေးတွေက ကလေးတို့ကို ဘာပြီးဘာလာမယ်ဆိုတာ ခန့်မှန်းနိုင်စေပြီး သင်ယူရေး အတွေ့အကြုံကိုလည်း ပိုမိုထိရောက်လွယ်ကူစေပါတယ်။ သူတို့လေးတွေ ပြောဆိုဆက်သွယ် လိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်တွေကို ဘာသာစကားနဲ့ရော အခြားနည်းလမ်းများနဲ့ပါ ပြောဆိုဆက်သွယ်စေတဲ့ Speech Therapy ကဲ့သို့ ကုထုံးများကို ထည့်သွင်း အသုံးချပြီး ကလေးငယ်တို့ရဲ့ စွမ်းရည်နဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုကို ပိုမိုမြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါတယ်။ 

(၅) အော်တစ်ဇင်အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် အနီးကပ်ဆက်ဆံပါ 

နောက်ဆုံးအချက်အနေနဲ့ အော်တစ်ဇင်ကလေးငယ်တို့ရဲ့ မိဘတွေ မေ့နေတတ်ကြတဲ့ အချက်တစ်ခုကို ပြောပြချင်ပါတယ်။ ယခုအခြေအနေဟာ သင်တစ်ယောက်တည်း ကြုံတွေ့နေရတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ အမြဲသတိရပါ။ ဒါကြောင့် အော်တစ်ဇင်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း၊ အသိုင်းအဝိုင်းမှ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်များ၊ မိဘများနှင့် အနီးကပ်ဆက်ဆံရေပြီး မိမိရဲ့ လိုအပ်ချက်များကို မျှဝေပေးသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီလိုအဖွဲ့အစည်းများရဲ့ ရင်းမြစ်တွေ၊ အထူးအစီအစဉ်တွေနဲ့ ကုထုံးတွေကိုလည်း မိမိကလေးအတွက် သင့်လျော်သလို ရယူအသုံးပြုသင့်ပါတယ်။ အခုလို အဖွဲ့အစည်းများနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် တစ်ဦးတည်း မရွေ့နိုင်တဲ့ တာဝန်များကို အတူတကွရင်ဆိုင်ဖြေရှင်း နိုင်ပါတယ်။ 

နိဂုံးချုပ်ရရင်၊ မိဘတွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ အော်တစ်ဇင်ကလေးငယ်တို့ကို ကူညီစောင့်ရှောက်ရာမှာ သူတို့လေးတွေရဲ့ တစ်ဦးချင်းလိုအပ်ချက်တွေကို နားလည်ထားဖို့ လိုအပ်သလို အချိန်နဲ့အမျှ ပြောင်းလဲနေတဲ့ အဆိုပါ လိုအပ်ချက်တွေကို မျက်ခြေမပြတ်ဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ယခုဖေယ်ပြထားတဲ့ နည်းလမ်းများကို လိုက်နာပြီး အားလုံးကို ခြုံငုံနိုင်တဲ့ ကိုယ်ပိုင်နည်းဗျူဟာတစ်ခုကို ဖန်တီးအသုံးပြုမယ်ဆိုရင် သင့်ကလေးအတွက် လုံခြုံစိတ်ချစွာ ဖွံ့ဖြိုးနိုင်မယ့် ဝန်းကျင်ကောင်းလေးတစ်ခု ဖန်တီးနိုင်ဖို့ အထောက်အကူပြုမှာ ဖြစ်ပါတယ်။