အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်လေးတွေကတော့ ကြင်နာတတ်သူတွေရဲ့ နှလုံးသားထဲမှာ နေရာတစ်နေရာ အပိုင်ယူထားပြီး အိမ်ရဲ့ဆည်းလည်းသံလေးတွေ ဆိုရင်လည်း မမှားဘူးပေါ့။ သူတို့ လေးတွေဟာလည်း လူတွေလိုပဲ ဘ၀ခရီးမှာ မထင်မှတ်တဲ့ မတော်တဆမှုလေးတွေ၊ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ ကြုံရတတ်တယ်လေ။ ဒါကြောင့် တာဝန်ကျေပြွန်တဲ့ သခင်ကောင်းတစ်ယောက် ဖြစ်ဖို့ဆိုရင်တော့ တိလေးတို့အတွက် ရှေးဦးသူနာပြုစုနည်း အခြေခံလေးတွေကို သိရှိထားဖို့လည်း လိုအပ်တာပေါ့။ ဒါကြောင့် ဒီနေ့မှာတော့ သူတို့လေးတွေအတွက် ရှေးဦးသူနာပြုစုနည်းလေးတွေကို ခြုံငုံကြည့်ရှုလိုက်ရအောင်နော်။ ဒါမှ ကြိုတင်မမြင်နိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေ ကြုံလာတဲ့အခါ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ပြီးသားဖြစ်မှာပေါ့။ 

(၁) ရှေးဦးသူနာပြု အခြေခံများ

တိမွေးကု ရှေးဦးသူနာပြုအတွက် အခြေခံအချက်လေးတွေကို အရင်ဆုံး ကြည့်လိုက်ရအောင်။ အဆော့မက်တဲ့ ပါပီလေးဟာ အမြင့်တစ်နေရာက ပြုတ်ကျတယ်ဆိုပါစို့၊ ဒါမှမဟုတ် အမြဲတမ်း ကဲကဲသဲသဲနေတတ်တဲ့ ခပ်ဆိုးဆိုး ကြောင်ကလေးဟာ အနာတရဖြစ်သွားတယ်ဆိုပါစို့။ ဒီလိုအခြေအနေမှာဆိုရင် သူတို့လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင်သန်မှုလက္ခဏာကို အရင်ဆုံး စစ်ဆေးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ အဲဒါကတော့ နှလုံးခုန်နှုန်းနဲ့ အသက်ရှုနှုန်းတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ သိထားရမှာက ကျန်းမာပျော်ရွှင်တဲ့ တိလေးတစ်ကောင်ရဲ့ နှလုံးခုန်နှုန်းဟာ မနှေးလွန်း မမြန်လွန်းဘဲ "စည်းချက်ညီ" နေတဲ့ အချက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဖြစ်များတဲ့ အရေးပေါ်အခြေအနေလေးတွေအကြောင်းလည်း ပြောပါဦးမယ်။ တိလေးတွေရဲ့ လက်နဲ့ ခြေထောက်တွေမှာ ကုတ်ရာ၊ ကိုက်ရာ၊ ရှရာတွေ ရသွားတယ်ဆိုရင် အရမ်းမစိုးရိမ်သွားပါနဲ့။ ဒဏ်ရာကို ရေနဲ့စင်ကြယ်အောင်ဆေးကြောပြီး တိလေးတွေအတွက် အသုံးပြုနိုင်တဲ့ ပိုးသတ်ဆေးရည်ကို ညင်သာစွာ လိမ်းပေးနိုင်ပါတယ်နော်။ အဖြစ်များတဲ့ နောက်ထပ်အခြေအနေတစ်ခုကတော့ အစားအသောက်၊ ဒါမှမဟုတ် အရာ၀တ္ထုတစ်ခု ခံတွင်းမှာတစ်နေခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမှာတော့ အောက်ပါနည်းလမ်းအတိုင်း Heilich Maneuver ကို ပြုလုပ်ပြီး ကယ်တင်နိုင်ပါတယ်။ ၁) နောက်ခြေနှစ်ဖက်ကို အပေါ်သို့မြှင့်ပြီး အရာ၀တ္ထုအန်ထွက်လာအောင် ပြုလုပ်ပါ။ ၂) နံရိုးအိမ်အောက်ခြေက ဝမ်းဗိုက်နေရာကို လက်ဖြင့်ဖိပြီး အရာ၀တ္ထုအန်ထွက်လာအောင် ပြုလုပ်ပါ။ ၃) ပုခုံးနစ်ဖက်အလယ်က ကျောပြင်ကို လက်ဖြင့်ခပ်ပြင်းပြင်း ဖိတွန်းလို့ အရာ၀တ္ထုအန်ထွက်လာအောင် ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။

(၂) တိကုရှေးဦးသူနာပြုသေတ္တာ ပြင်ဆင်ဖန်တီးပါ

စူပါဟီးရိုးမှန်ရင် အားကိုးရတဲ့ လက်နက်တစ်ခုခုတော့ ရှိကြတာပဲနော်။ တိချစ်သူတွေအတွက်တော့ အဲဒီလက်နက်ဟာ စုံလင်ထိရောက်တဲ့ ရှေးဦးသူနပြုသေတ္တာလေးတစ်လုံးပေါ့။ ကဲ.. အထဲမှာ ဘာတွေပါမလဲ ကြည့်လိုက်ရအောင်။ ပတ်တီး၊ ပတ်တီးစနဲ့ ပလာစတာနဲ့ ပိုးသတ်ဆေးရည် တို့ကတော့ မပါမဖြစ်ပေါ့။ အဲ.. အမြဲလိုလို ဖြေရှင်းရတတ်တဲ့ သန်းနဲ့ ပိုးမွှားပြဿနာအတွက် ဇာဂနာလေးတစ်ချောင်း ထည့်သွင်းထားမယ်ဆိုရင် သူ့အသုံးဝင်မှုကို မြင်ရမှာပါ။ တစ်ခုရှိတာက၊ ကက်ကြေး၊ ဝက်မှင်ဘီး၊ ဆပ်ပြာရည်၊ အဆာပြေအစားအစာ စတဲ့ မိမိတိရစ္ဆာန်လေးတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ပစ္စည်းလေးတွေကို ကိုယ်တိုင်စဉ်းစားပြီး အမြဲလတ်ဆတ်နေအောင် ဖြည့်ဆည်းထားနိုင်ပါတယ်။ 

(၃) တိကုဆရာဝန်ကို ဆက်သွယ်ရမယ့်အချိန်ကို သိရှိပါ

မိမိရဲ့ သားသားမီးမီးလေးတွေကို ကိုယ်တိုင်သာ အနားလည်ဆုံးလို့ တိပိုင်ရှင်လေးတွေအားလုံး ထင်မြင်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကျွမ်းကျင်မှုကို လေးစားပြီး တိကုဆရာဝန်လက်ထဲ ပုံအပ်ရမယ့် အခြေအနေတွေကိုလည်း နားလည်ရပါမယ်နော်။ သင့်ကလေးဟာ အဆက်မပြတ် အော့အန်ပြီး နှေးကွေးလေးလံတဲ့ လက္ခဏာတွေ ပြသနေပြီ ဆိုရင်တော့ တိကုဆရာဝန်ရဲ့ ဖုန်းကို အမြန်ဆုံးဆက်သွယ်ရမယ့်အချိန် ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ ဆရာဝန်ဆီ အရေးပေါ် ပြေးရတော့မယ်ဆိုရင် သင့်ကလေး သက်တောင့်သက်သာ လိုက်ပါနိုင်ဖို့ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ လက်ဆွဲခြင်း (သို့) ပုံးလေးတစ်ခုကိုလည်း အသင့်ဆောင်ထားဖို့ လိုနိုင်တယ်နော်။ 

 (၄) တိလေးတို့ လုံခြုံရေးအတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်ပါ

ကာကွယ်ခြင်းဟာ ကုသခြင်းထက် ပိုမိုထိရောက်တယ်ဆိုတာ အထူးပြောစရာလိုမယ် မထင်ပါဘူးနော်။ ကိုက်ဖြတ်ချင်စရာ ဝါယာကြိုးအစနတွေ၊ အခြား တိလေးတို့အန္တရာယ်ရှိနိုင်မယ့် ဆေးနဲ့ဓာတုပစ္စည်းတွေကို သူတို့ မထိတွေ့နိုင်တဲ့နေရာမှာ အသေအချာ သော့ခတ်သိမ်းဆည်းထားသင့်ပါတယ်။ တိလေးတွေဟာ အမြဲတမ်းစပ်စုတတ်တဲ့ သဘာ၀ရှိလို့ မသန့်ရှင်းတဲ့ အကြွင်းအကျန်တွေ ပါဝင်နိုင်တဲ့ အမှိုက်ပုံးကို လုံခြုံအောင် ပိတ်သိမ်းထားသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင်၊ ကျန်းမာလှုပ်ရှားတဲ့ နေထိုင်မှုပုံစကလည်း သင့်ကလေးကို ပျော်ရွှင်စေမှာ အမှန်ပါ။ ဒါကြောင့် လမ်းပုံမှန်လျှောက်ပေးခြင်း၊ အစာကို သင့်တင့်မျှတအောင် ကျွေးမွေးခြင်းဖြင့် ကြိုတင်မမြင်နိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေက ကာကွယ်ရာရောက်ပါတယ်နော်။  

တကယ်တော့ အခုခေတ်မှာ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်လေးတွေကို မိသားစုဝင်တွေလိုပဲ သဘောထားလာကြပါပြီ။ ဒါကြောင့် ချစ်ရသူတွေအတွက် ဘယ်အရာမဆို လုပ်ပေးတတ်ကြသလို၊ တိလေးတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးဟာလည်း တိချစ်သူတွေရဲ့ တာဝန်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်နော်။ ဒါကြောင့် သင့်တိလေးအတွက် ရှေးဦးသူနာပြုသေတ္တာကို လိုအပ်တဲ့ပစ္စည်းလေးတွေ ဖြည့်ဆည်းလို့ သူတို့လေးတွေရဲ့ နောင်ရေးစိတ်အေးရအောင် ပြင်ဆင်လိုက်ရအောင်။